Biblioteczna walizka w Ołomuńcu

Biblioteka Miasta Ołomuńca dostarcza bibliotecznych, bibliograficznych i informacyjnych usług 100 tysiącom mieszkańców tej historycznej stolicy Moraw, a także jej okolic. Ołomuniec to piękne uniwersyteckie miasto, pełne parków, wypełnione studentami, o zróżnicowanej i bogatej ofercie kulturalnej. Poza publiczną biblioteką w Ołomuńcu znajdują się tu jeszcze dwie inne biblioteki – Biblioteka Badawcza oraz Biblioteka Uniwersytetu Palackiego. Dzięki współpracy między nimi Ołomuniec jest jednym z tych miast, gdzie liczba czytelników oraz użytkowników bibliotek wciąż rośnie.

Biblioteka publiczna w Ołomuńcu została założona 1 grudnia 1889 roku i natychmiast stała się ważną częścią życia kulturalnego miasta. Budynek przy Náměstí Republiky jest główną siedzibą biblioteki od 1949 roku. Znajdują się tu sekcje dla dzieci i młodzieży, a także dział dla dorosłych podzielony na cztery części: wypożyczalnia książek, wypożyczalnia muzyczna i magazyn audio, czytelnia z pokojem do nauki oraz kafejka internetowa. Poza główną siedzibą biblioteka działa w czterech dużych i jedenastu małych oddziałach.

Skomputeryzowanie obiegu bibliotecznego przyspiesza komunikację z klientami i umożliwia bibliotekarzom spędzenie więcej czasu na realizacji indywidualnych zadań. System komputerowy zarządza wszystkimi usługami, między innymi wysyłaniem wiadomości tekstowych oraz maili dotyczących czasu wypożyczenia, dostępności poszukiwanych pozycji, rezerwacji oraz prolongowania wypożyczeń przez internet.

Biblioteka otwarta jest we wszystkie dni tygodnia, również w soboty. Odstępstwa od tej normy są niezmiernie rzadkie. Nie zamykamy naszych bibliotek ani na okres letni, ani podczas świąt Bożego Narodzenia, wręcz przeciwnie – sekcja dzieci i młodzieży otwierana jest wcześniej podczas wszystkich świąt i wakacji szkolnych. Dojeżdżamy do tych mieszkańców, którzy mają problemy z poruszaniem się, a także do domów spokojnej starości.

Staramy się nabywać pozycje popularne i poszukiwane, co pozytywnie wpływa na liczbę wypożyczeń. Zainteresowanie mediami muzycznymi spada, lecz zastępują je internetowe magazyny słowa mówionego, czyli tak zwane książki audio. Użytkownicy wypożyczają czytniki e-booków, a także same e-booki z beletrystyką (jest to usługa darmowa dla zarejestrowanych czytelników, opłatę dla wydawnictw uiszcza biblioteka).

Wielkim sukcesem okazało się wypożyczanie dzieciom tematycznych walizek, które poza książkami zawierają dodatkowe pomoce naukowe, zabawki i gry (np. znaki ruchu drogowego, samochody, figurki zwierząt, karty, szablony do rysowania i dziurkacze).

Inspiracją dla naszych walizek tematycznych były podobne zestawy przygotowywane dla lokalnych bibliotek, szkół i kółek pozaszkolnych w Szwecji i Niemczech. W naszych bibliotekach walizki te przeznaczone są dla całych rodzin, tak aby wszyscy ich członkowie mogli razem odkrywać ich zawartość, czytając znajdujące się w nich opowieści, rozmawiając o nich i w końcu razem grając w znajdującą się w nich grę lub przygotowując wspólnie mały projekt twórczy. Celem walizek jest bowiem integracja rodziny. Walizki wypożyczane są za uiszczeniem zwrotnego depozytu jedynie rodzicom (lub dziadkom) dzieci zapisanych do biblioteki lub czytelnikom powyżej 18. roku życia. Wypożycza się je na 28 dni, bez możliwości prolongaty. Wypożyczenia i zwroty walizek potwierdzane są podpisem. Można jednocześnie wypożyczyć tylko jedną waliz- kę. W związku z dużym zapotrzebowaniem istnieje opcja rezerwacji.

Z naszego dobrze wyposażonego centrum internetowego może korzystać każdy i udostępnia ono nowoczesne usługi informacyjne, a także przyciąga nowych użytkowników. Organizujemy bezpłatne szkolenia komputerowe dla różnych grup mieszkańców, takich jak seniorzy, bezrobotni i matki na urlopie macierzyńskim. Odbywały się one początkowo w każdą środę, jednak z powodu dużego zainteresowania dodaliśmy popołudniowe kursy w poniedziałki i piątki. Nasza wykwalifikowana kadra oferuje pięć cykli szkoleń: 1) Praca z komputerem i systemem Windows; 2) Internet i maile; 3) Program Word; 4) Program Excel; 5) Program PowerPoint. Każdy cykl składa się z czterech dwugodzinnych spotkań. Konieczne są zapisy z wyprzedzeniem. Poza tymi kursami mamy również dwie stałe grupy seniorów, które już od kilku lat spotykają się na zajęciach dwa razy w miesiącu. Mimo powolnego tempa uczenia się ich postępy są zauważane. Osoby, które ukończyły nasze kursy, chwalą indywidualne podejście do kursantów oraz wyczucie prowadzących.

Poza typowymi usługami, takimi jak możliwość wypożyczania książek i dokumentów oraz serwis informacyjny, biblioteka oferuje również uczestnictwo w wielu wydarzeniach kulturalnych oraz rozrywkowych dla dzieci i dorosłych. Ich celem jest promowanie usług i możliwości biblioteki. Wydarzenia najpopularniejsze to:

„Noc z Panem Andersenem” – dzieci na terenie całych Czech czytają bajki i nocują w bibliotekach. Wieczór wypełniony jest grami, czytaniem baśni i konkursami z nagrodami.
Konkurs literacki bez ograniczeń wiekowych zatytułowany „Po raz pierwszy”, zakończony wydaniem antologii i ceremonią wręczenia nagród.
Cykliczne wieczorki muzyczne „Gramo-impreza” i „Dzielona Radość”, w trakcie których uczestnicy, amatorzy i entuzjaści muzyki prezentują innym różnego rodzaju gatunki muzyki klasycznej i współczesnej.
Ogólnokrajowe wydarzenie „Dzień książki dla dzieci” związane z promocją książek i czytelnictwa. Tego dnia bibliotekarze przebrani w kostiumy wypożyczają książki, a także przygotowują konkursy i warsztaty artystyczne dla dzieci i ich rodziców.

Tworzymy też dostępną przez internet elektroniczną bazę danych osobliwości terenu centralnych Moraw. Na jej podstawie regularnie co roku drukujemy „Kalendarz osobliwości centralnych Moraw”.

Biblioteka niedawno wprowadziła „Kursy szkolenia pamięci” dla dorosłych w każdym wieku. Z powodu dużego zainteresowania i aby ułatwić pracę w zespole, zarejestrowani uczestnicy dzieleni są na grupy osób w przybliżonym wieku (różnice wieku mogą wahać się w granicy 5 lat). Wykwalifikowany instruktor prowadzi zajęcia w grupach 12-osobowych. Podstawowy kurs trwa 10 tygodni i obejmuje cotygodniowe zajęcia odbywające się tego samego dnia i o tej samej porze. Trwają one jedną godzinę, ponieważ po dłuższym czasie koncentracja uczestników spada. Celem kursu jest nauka strategii mnemotechnicznych dla wzmocnienia funkcji kognitywnych uczestników, a także podniesienie ich pewności siebie. Podstawowe zadania na zajęciach to ćwiczenia koncentracji, postrzeganie poprzez zmysły, ćwiczenie pamięci krótko- i długotrwałej, sprawności grafomotorycznej oraz rozwijanie zdolności logicznego rozumowania i argumentowania.

Biblioteka Miasta Ołomuńca odwiedzana jest 220 tysięcy razy w ciągu roku i posiada 12 tysięcy zarejestrowanych czytelników, którzy wypożyczają ponad pół miliona książek, gazet, czasopism, zasobów związanych z muzyką – w tym płyt gramofonowych i CD. Niemal ćwierć miliona odwiedzin oznacza około 900 gości dziennie. Nie jest to mała liczba – przyczynia się do tego przede wszystkim uprzejma i zaangażowana kadra naszych bibliotek, a także nowoczesne wnętrza biblioteki.